Writen by
Iptamenos Ollandos
12:18 μ.μ.
-
0
Comments
Τρύφων Λιώτας
Η
ταινία «Να ζεις» (Ikiru, Ιαπωνία 1952) του A. Kurosawa είναι ένα
τρυφερό ποίημα του θανάτου ή της ζωής, αφού τα δύο αυτά αντίθετα
αλληλοσυμπληρώνονται.
Ένας
«νεκρωμένος» επί 30 χρόνια γραφειοκράτης δημόσιος υπάλληλος στο Τόκιο
μαθαίνει ότι έχει το πολύ ένα χρόνο ζωής ακόμα. Εξετάζοντας τη ζωή του
(Ὁ δ' ἀνεξέταστος βίος οὐ βιωτὸς ἀνθρώπῳ) καταλαβαίνει ότι δεν έχει
ζήσει ούτε μια μέρα γιατί απλά δεν ξέρει πώς να ζει.
Η πρώτη
του προσπάθεια για να μάθει πώς να ζει είναι να επικοινωνήσει με τους
δικούς του ανθρώπους, κάτι που όμως δεν καρποφορεί. Η δεύτερη με έναν
άνθρωπο της τέχνης καταλήγει στο γνωστό «ἓν διὰ τριῶν*»:
κρασί, γυναίκες και τραγούδι. Η τρίτη με κάποια νεαρή πρώην συνάδελφο
του ανοίγει τελικά τα μάτια. Τώρα ξέρει τι πρέπει να κάνει και το κάνει
με μια αποφασιστικότητα που μόνο κάποιος που ξέρει ότι θα πεθάνει μπορεί
να έχει.
Η ταινία
με μια απαράμιλλη και σπονδυλωτή σκηνοθεσία γεμάτη κρυφούς συμβολισμούς
αποτελεί την απάντηση του ίδιου του σκηνοθέτη στο δικό του ερώτημα, του
πως πρέπει κάποιος να ζει.
Ίσως η
ταινία να φανεί στην πρώτη ματιά υπαρξιστική και είναι σαφώς επηρεασμένη
από το ίνδαλμα του Κουροσάβα, τον Ντοστογιέφσκι. Υπάρχουν κοινά σημεία
με τον γνωστό βιβλίο του τελευταίου, «Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς» αλλά
αυτά είναι λίγα. Η δράση του πρωταγωνιστή παραπέμπει στον Υπαρξισμό του
Σάρτρ. Ωστόσο προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτό που έκανε τελικά δεν
ήταν δράση αλλά η δουλειά που θα έπρεπε να έχει κάνει εξαρχής. Το είχε
πει καλύτερα ο Επίκτητος ως απλός στωικός:
«Συλλογίσου
ότι είσαι ηθοποιός σε έργο, που ο Σκηνοθέτης θέλει· αν θέλει το έργο να
είναι σύντομο, είναι σύντομο· αν θέλει μακροσκελές, είναι μακροσκελές·
αν θέλει να παίξεις το ρόλο του ζητιάνου, θυμήσου να παίξεις ακόμα και
αυτό το ρόλο ευφυώς· το ίδιο αν σε θέλει κουτσό, άρχοντα ή ιδιώτη. Γιατί
αυτή είναι η δουλειά σου, να παίξεις καλά το πρόσωπο που σου δόθηκε·
αλλά η επιλογή του ρόλου ανήκει σε Άλλον.» (- Εγχειρίδιον § 17-)
Το νόημα
της ζωής είναι αυτό που αποδέχεσαι για νόημα της ζωής σου. Αυτό που
νομίζουν οι άλλοι για τη δική σου ζωή είναι εντελώς εκτός θέματος,
μερικές φορές ακόμα και γελοίο.
Αν δεν έχετε δει αυτήν την ταινία, πρέπει να το κάνετε. Αν την έχετε δει, ο θαυμασμός σας απλά θα αυξηθεί.
* τρόπος έμφασης όπου τρεις λέξεις θέλουν να δώσουν το σύνολο μιας ιδέας· εδώ την ηδονιστική ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου