Φιλοδοξία

Writen by Iptamenos Ollandos 10:10 π.μ. - 0 Comments

Όλες οι επίμονες προσπάθειες των ανθρώπων για περισσότερο χρήμα, για περισσότερο κύρος, για περισσότερα αποτελέσματα μοιάζουν ασήμαντες και προκαλούν το γέλωτα όταν αυτοί ολότελα κρύοι και χλωμοί ξαπλώσουν στο φέρετρο τους, σ' αυτή την τελευταία κατοικία των μόλις και μετά βίας έξι σανιδιών αλλά από την άλλη: πως θα μπορούσε κάποιος να ζήσει δίχως φιλοδοξία για όσο κάθε άθλια μέρα σημαίνει γι' αυτόν μια κατάκτηση, όσο μικρή κι αν είναι, πάνω στο θάνατο, μια μέρα στην οποία ήξερε πως να ξεγελάσει το Τίποτα και η οποία μπορεί να του προσφέρει, συνοπτικά, περισσότερες ψευδαισθήσεις αθανασίας απ' ότι όλη αυτή η μεγάλης διάρκειας αποσύνθεση που θεωρείται παραδοσιακά ως αθανασία;

Η ανθρώπινη μοίρα έχει καθοδική πορεία αλλά κατά τη σύντομη διάρκεια του σφάλματος μεταξύ γέννησης και θανάτου αυτός φτεροκοπά χωρίς ανάσα προς τα μπροστά και ανοδικά.

Είναι ακριβώς οι φιλοδοξίες του που κάνουν το θνητό τόσο συγκινητικό. Γνωρίζει ότι η νουβέλα του σ' ένα χρόνο θα βρίσκεται στις εκπτώσεις κι όμως λαχταρά την καλή υποδοχή των κριτικών. Γνωρίζει ότι η συλλογή με τα μυθιστορήματά του θα εξαντληθεί λόγω ενδιαφέροντος μία εβδομάδα μετά το θάνατό του κι όμως καίγεται για μια επίσημη αναγνώριση. Γνωρίζει – για να παραμείνουμε λίγο ακόμα στο παράδειγμα του συγγραφέα – ότι όλα όσα έχει φανταστεί και στη συνέχεια γυαλίσει και δομήσει και όλα αυτά που δεν πρόλαβε ακόμα, θα γίνουν σκόνη μαζί με όλα αυτά που θα αφανιστούν στον κόσμο κι όμως συνεχίζει να δημιουργεί. Ξέρει ότι είναι ένας δερμάτινος σάκος με κόκαλα, αίμα, βλέννα και νεύρα, κι όμως χαίρεται αφάνταστα όταν κάποιος του βγάζει το καπέλο.

Είναι οι μικρές αμοιβές που κυνηγά και είναι ευχαριστημένος όταν μπορεί να φανταστεί ότι αυτές είναι συνέπεια της προσωπικής του εργασίας. Έτσι ξαφνιάστηκε και το σπουργίτι στον κήπο – που τον θεωρεί ως τον κόσμο του – όταν ως συνειδητοποιημένος κατακτητής καταπίνει το σκουλήκι που βρήκε, χωρίς να γνωρίζει ότι ήταν η βροχή που το έβαλε στο ράμφος του.

Είναι η φιλοδοξία που κάνει τον άνθρωπο να υποθέτει ότι το σφάλμα της ζωής του αξίζει μια χρυσή κορνίζα. Μπορεί περισσότερα, θέλει περισσότερα, πρέπει περισσότερα, ακόμη κι αν ως εκ τούτου χτυπήσει με το κεφάλι του σε τοίχο ή βρεθεί σε αδιέξοδο, παρηγοράει τον εαυτό του με τη σκέψη ότι θα μπορούσε περισσότερα, θα ήθελε περισσότερα, θα έπρεπε περισσότερα. Έτσι γίνεται ακόμα και το απαρηγόρητο μια μορφή φιλοδοξίας.

Μπορεί βέβαια να είναι και τεμπέλης – τόσο τεμπέλης που δεν θέλει να σηκώσει ούτε ένα εμπόδιο ή τόσο κυνικός που δεν θέλει να διαλέξει ούτε ένα δρόμο επειδή ούτως ή άλλως όλοι οι δρόμοι, λέει, οδηγούν στο τίποτα και στο καθόλου – καθαρή φιλοδοξία αυτή η τεμπελιά και αυτός ο κυνισμός. Ολοφάνερα μια προσπάθεια να μοιάζει ανάξιος λόγου, άθλιος, λιγότερος – εν συντομία, περισσότερος.

Η φιλοδοξία έχει κάτι το αστείο για όσο χρονικό διάστημα οι άνθρωποι τη φροντίζουν, αναλογιζόμενοι τη θνητή φύση τους, για να κάνουν τη ζωή τους πιο ευχάριστη. Είτε ο ζητιάνος θέλει ένα χρυσό σκουλαρίκι, είτε ο δυσαρεστημένος τη γκρίνια του· αυτό τους κρατά απασχολημένους. Δεν έχει καμιά απολύτως σημασία να θέλουμε να έχουμε τέτοιες φιλοδοξίες αλλά δεν έχει σημασία ούτε και να τις έχεις.

Μόνον όταν η φιλοδοξία θελήσει να ζήσει τη δικιά της ζωή και αρνηθεί τη θνησιμότητα γίνεται επικίνδυνη. Σχεδόν όλες οι ανθρώπινες φιλοδοξίες εμπίπτουν, δυστυχώς, σε αυτή την κατηγορία. Η επιθυμία για πόλεμο, η επιθυμία για αναπαραγωγή – θα ευδοκιμήσουν με μανία στο μυαλό όλων αυτών που δε βρίσκουν ικανοποίηση στο θάνατό τους. Αν σκεφτόντουσαν λίγο περισσότερο το νεκροκρέβατό τους θα ήταν σίγουρα λιγότερο απασχολημένοι με τις μαζικές δολοφονίες τους και τη σεξουαλική συνέχεια του σφάλματός τους. Αλλά όποιος περπατά με ξύλινο χαλκά στη μύτη του δεν νοιάζεται για χρυσά σκουλαρίκια.

Μετάφραση από τα Ολλανδικά: Τρύφων Λιώτας
Λίγα λόγια για το βιβλίο και τον συγγραφέα μπορείτε να διαβάσετε εδώ.