Στόχος η επόμενη στάση

Writen by Iptamenos Ollandos 9:14 π.μ. - 0 Comments

Τρύφων Λιώτας

Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ 2015 στο Άμστερνταμ και το πρώτο ντοκιμαντέρ που ταρακούνησε τους θεατές, αυτή τη φορά ήταν ελληνικό.

Ο σκηνοθέτης Απόστολος Καρακάσης ακολουθεί από κοντά την πορεία μιας ομάδας απολυμένων εργατών στη Θεσσαλονίκη. Το Φεβρουάριο του 2013 αποφασίζουν να καταλάβουν και να ξανανοίξουν το ερειπωμένο εργοστάσιο της ΒΙΟ.ΜΕ από το οποίο απολύθηκαν απλήρωτοι και φυσικά χωρίς αποζημιώσεις.

Η ιδέα δεν είναι πρωτότυπη. Έχει συμβεί αρκετές φορές με φωτεινότερο παράδειγμα ένα άλλο εργοστάσιο της Αργεντινής. Εξάλλου οι ίδιοι οι εργάτες ομολογούν ότι εμπνεύστηκαν από αυτό το κίνημα το οποίο έγινε και ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Η Κατάληψη» (The Take, 2004 Καναδάς) σκηνοθετημένο από τον A. Lewis σύζυγο της Νaomi Klein της συγγραφέως του βιβλίου "Το δόγμα του σοκ".

Έτσι στα πρότυπα του παραδείγματος της Αργεντινής, που επίσης υπέφερε από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και τις επιλογές του χασάπη – «γιατρού» ΔΝΤ, οι Έλληνες εργάτες δημιουργούν ένα συνεργατισμό με βασική αρχή την απαγόρευση κάθε ιεραρχίας: Όλοι είναι ίσοι.

Αυτό που ξεκίνησε σαν αντίσταση της επιβαλλόμενης από το κράτος και την κοινωνία εξαθλίωσης μέσω της δημιουργίας ενός συνεργατισμού -λόγω κάλυψης της ιστορίας από τα τηλεοπτικά κανάλια- πολύ γρήγορα έγινε ο καθρέφτης της αλληλεγγύης και της αυτοδιαχείρισης. Εκπρόσωπός του κινήματος και κεντρική φυσιογνωμία είναι ο Μάκης Αναγνώστου ο οποίος εξαπολύει τα λεκτικά του καρφιά με στόχο το Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδος λόγω ενός παλιού σύντομου περάσματος και φαίνεται να συντάσσεται περισσότερο με τις απόψεις του Νικόλα Άσιμου που τραγούδησε ότι «όλες οι επαναστάσεις του κόσμου δεν μπορούν να μου φτιάξουν ένα ράφι».

Τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν ολοένα και διογκώνονται: Έλλειψη νομοθετικού πλαισίου, άγνοια τεχνογνωσίας αλλά και του ίδιου του εαυτού τους, δημόσιες υπηρεσίες, προστριβές, διχογνωμίες, κράτος και η πρώην ιδιοκτήτρια, Χριστίνα Φιλίππου. Η πρώην εργοστασιάρχης εκθέτει τις απόψεις της οι οποίες δείχνουν ότι πρόκειται για ένα ανίκανο για διαχείριση κρίσεων άτομο με μηδενικά ψήγματα ανθρωπισμού σε σημείο που κάποιος αναρωτιέται αν είναι λογικό να υπάρχουν και να στηρίζονται από την πολιτεία ιδιοκτήτες τέτοιας ποιότητας. Εξάλλου η δικαιοσύνη έχει αποφανθεί ήδη αρκετές φορές για την παραμέληση της επιχείρησης αλλά τελεσίδικα την «καταδικάζει» σε δύο χρόνια κοινωνικές υπηρεσίες στο Δήμο Θεσσαλονίκης!

Το ντοκιμαντέρ αποτελεί μια απάντηση σε όλους όσους πιπιλάνε την καραμέλα του «όλο κατηγορείτε αλλά μια λύση δεν προτείνετε!» Καλούμαστε όπως και οι εργάτες του εργοστασίου να πάρουμε θέση. Τα γεγονότα, η αξιοπρέπειά μας, το δικαίωμα για εργασία και ο επιβαλλόμενος από το δυτικό πολιτισμό ατομικισμός–εγωισμός μάς δίνουν εντολή να μην μείνουμε αμέτοχοι.

Η απόγνωση και η απελπισία δε μπορούν να δώσουν καμία λύση παρά μόνο να διογκώσουν το πρόβλημα. Εξάλλου ο τίτλος του ντοκιμαντέρ καταφέρνει να συνοψίσει πολύ καλά μαζί με το νόημα της ταινίας και το ίδιο το νόημα της δημοκρατίας: Είμαστε καθ’ οδόν με το λεωφορείο και η επόμενη στάση είναι η ουτοπία. Θέλει προσπάθεια δηλαδή που δίνει ελπίδα για το μέλλον αλλά δεν είμαστε εκεί ακόμη.

Τέλος, προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης – ότι δηλαδή το ντοκιμαντέρ "Επόμενη στάση: Ουτοπία" μοιάζει ή είναι αντιγραφή του "The Take" που αφορά στην Αργεντινή, αξίζει να σημειωθεί ότι μπορεί να διαπραγματεύονται το ίδιο θέμα αλλά δε μοιάζουν μεταξύ τους σχεδόν πουθενά αλλού. Το ένα διαπραγματεύεται το πρόβλημα με πλέριο ορθολογισμό βασισμένο καθαρά πάνω σε οικονόμο-πολιτικά κριτήρια, ενώ το δεύτερο μιλάει περισσότερο με συναίσθημα, ειλικρίνεια, χιούμορ, ευχάριστες και δυσάρεστες στιγμές πάνω απ’ όλα για τα ανθρώπινα λάθη και τα ανθρώπινα συναισθήματα. Άποψη του γράφοντα είναι ότι το ένα αλληλοσυμπληρώνει τέλεια το άλλο.

Το trailer και αποσπάσματα του "Επόμενη στάση: Ουτοπία" μπορείτε να δείτε εδώ.

Για όποιον ενδιαφέρεται, το "The Take" με αγγλικούς υπότιτλους εδώ.

ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ