ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Σάββατο 7 Μαρτίου 2009

Ακούς το Σώμα σου;

Αγαπητοί αναγνώστες,

η σημερινή ανάρτηση είναι μια βουτιά σε πιο βαθειά νερά. Διαβάστε απλά και "εγκυκλοπαιδικά" τις σύντομες αναφορές στα δύο πρώτα βιβλία και μετά βουτήξτε στη σκέψη του Νίτσε για να απαντήσετε στην ερώτηση της ανάρτησης. Όχι επειδή ό Νίτσε ξέρει καλύτερα από εμάς, αλλά επειδή αφενός είχε το θάρρος να σταθεί και να αντικρύσει την άβυσσο που κρύβουμε μέσα μας και αφετέρου γιατί αποτελεί πρώτης τάξεως τροφή για σκέψη. Παρεπιπτόντως μην αποθαρρυνθείτε από μια πιθανή δυσκολία στην κατανόηση του Νίτσε. Λίαν συντόμως θα ακολουθήσει διαφωτιστική ανάρτηση με ταινιούλα. Καλή ανάγνωση.


Στο βιβλίο του Ουσπέσνκυ "Η ψυχολογία της πιθανής εξέλιξης του ανθρώπου", γίνεται αναφορά για τα 3 κέντρα του ανθρώπου. Το "Λογικό", το "Αισθαντικό" και του "Σώματος". Αναφέρεται δε σε διαφορετικές "ταχύτητες" των κέντρων όπου με παραδείγματα της καθημερινής ζωής φαίνεται πόσο πιο αργά ή γρήγορα αντιδρούν αυτά τα κέντρα. Επίσης αναφέρονται οι λειτουργίες του κάθε κέντρου καθώς και παραδείγματα μη σωστής χρησιμοποίησης τους.

Στο βιβλίο "Η σοφία των Βέδας" του J.C.Chatterij, αναφέρεται ο
όρος "Άτμαν" τον οποίο και προσδιορίζεi σαν:
  1. "μια Οντότητα", σαν "ένα Είναι" (sat) η οποία "δεν αλλάζει" (επομένως άχρονη), "είναι μία και κοινή για όλους τους ανθρώπους" (ονομάζεται επίσης Εαυτός και δεν έχει άμεση σχέση με το "εγώ"), και "είναι τόσο μικρή που δεν μπορεί να μετρηθεί αλλά ταυτόχρονα και άπειρα μεγάλη" (επομένως δεν έχει διαστάσεις).
  2. "Αυτή η απώτερη Οντότητα είναι και αντίληψη / συναίσθηση / συνειδητότητα" (chit). Είναι " το πραγματικό και απώτατο υποκείμενο που έχει εμπειρίες μέσα σε ένα άτομο".
  3. "Αυτή η απώτερη Οντότητα είναι επίσης αίσθηση η οποία είναι η αίσθηση της χαράς" (ananda). Αφού η χαρά "είναι η ρίζα όλης της αγάπης, ειρήνης και ευτυχίας". Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι "υποφέρουμε μόνο όταν δεν μπορούμε να ζήσουμε όπως θα θέλαμε." Και ότι "η δυστυχία δεν είναι η ουσιώδης φύση του Είναι".

Ας συν
διάσουμε αυτό το τελευταίο με αυτό που έχει να μας πει ο Ζαρατούστρα (Νίτσε) για τους "περιφρονητές του σώματος". (τίτλος 4ου κεφαλαίου, πρώτου μέρους)
"(...)
"Το σώμα σου είναι μιά μεγάλη λογική, μια πληθωρικότητα με μια έννοια, ένας πόλεμος και μια ειρήνη, ένα κοπάδι και ένας βοσκός. Ένα όργανο του σώματος σου είναι και η μικρή λογική, αδελφέ μου, την οποία ονομάζεις "πνεύμα" - ένα μικρό εργαλείο και παιχνίδι της μεγάλης λογικής."
"Λες "Εγώ", και είσαι περήφανος για την λέξη
. Αλλά είναι μεγαλύτερο αυτό στο οποίο δεν θέλεις να πιστέψεις - στο σώμα σου και τη μεγάλη του λογική: αυτό δεν λέει "Εγώ", αλλά κάνει "Εγώ"."
"Το τι νοιώθει η αίσθηση και το τι ξέρει το "πνεύμα" σου, ποτέ δεν τελειώνουν. Αλλά η αίσθηση και το πνεύμα θα θελήσουν να σε πείσουν ότι είναι το τέλος όλων των πραγμάτων: τόσο ματαιόδοξα είναι."
"Εργαλεία και παιχνίδια είναι: πίσω από αυτά βρίσκεται ο Εαυτός. Ακούει με τα αυτιά του πνεύματος και βλέπει με τα μάτια των αισθήσεων. Πάντα ακούει και ψάχνει: συγκρίνει, κυριαρχεί, κατακτά και καταστρέφει. Κυβερνά, και είναι κυβερνήτης του εγώ."

"Πίσω από τις σκέψεις και τα συναισθήματα, αδελφέ μου, στέκεται ένας ισχυρός κυβερνήτης, ένας άγνωστος σοφός- του οποίου το όνομα είναι Εαυτός. Μέσα στο σώμα σου βρίσκεται. Είναι το σώμα σου."
(...)

"Ο Εαυτός γελά με το εγώ σου και τα τολμηρά του ανασκιρτήματα. Τι είναι αυτά τα ανασκιρτήματα της σκέψης και οι πτήσεις της σκέψης για εμένα; ρωτάει. Μία παράκαμψη για το τέλος μου. Εγώ είμαι τα σχοινιά αυτής της μαριονέτας, εγώ και ο υποβολέας των ιδεών της."

"Ο Εαυτός λέει στο εγώ: "Νοιώσε πόνο εδώ!" Ύστερα το εγώ βασανίζεται και σκέφτεται πως θα μπορούσε να σταματήσει να υποφέρει- και αυτός είναι ο λόγος που φτιάχτηκε να σκέφτεται."
"Ο Εαυτός λέει στο εγώ: "Νοιώσε ηδονή εδώ!" Ύστερα το εγώ ευχαριστιέται και σκέφτεται πως θα μπορούσε να συχνά να ξαναευχαριστηθεί- και αυτός είναι ο λόγος που φτιάχτηκε να σκέφτεται.
"
(...)
"Ακόμα και εν μέσω της ανοησίας σας και της περιφρόνησής σας, εσείς οι περιφρονητές του σώματος, υπηρετείτε τον Εαυτό σας. Σας λέω: ο ίδιος ο Εαυτός σας θέλει να πεθάνει και στρέφει το πρόσωπο του μακρυά από την ζωή. Δεν είναι πια σε θέση να κάνει ότι θα ήθελε πάνω απ'όλα: να δημιουργήσει πέρα από τον Εαυτό του. Αυτό είναι που θα ήθελε να κάνει πάνω απ'όλα, αυτή είναι η πιο φλογερή του επιθυμία.
"
"Αλλά τώρα είναι πια αργά για αυτόν να το κάνει: έτσι ο Εαυτός σας θέλει να πάει κάτω, ω περιφρονητές του σώματος. Ο Εαυτός σας θέλει να πάει κάτω και γι'αυτό γίνατε περιφρονητές του σώματος! Γιατί δεν είστε πια ικανοί να δημιουργήσετε πέρα από τους εαυτούς σας.
"
"Και γι'αυτό είστε θυμωμένοι με την ζωή και με την γη. Μια ασυνείδητη ζήλεια μιλάει μέσα από την φθονερή ματιά της περιφρόνησής σας."
"Δεν θα ακολουθήσω το δρόμο σας, ω περιφρονητές του σώματος! Δεν είστε η γέφυρα για τον υπεράνθρωπο!
"
"Τάδε έφη Ζαρατούστρα."






« PREV
NEXT »

8 σχόλια

  1. Προσωπικά συμφωνώ με την λογική του Νίτσε για την κυριαρχία του σώματος στην λογική και τα συναισθήματα.Όπως και για τις τεράστιες ικανότητες του σώματος
    για τη δημιουργία του υπεράνθρωπου.
    Κάνει όμως πιστεύω ένα λάθος.
    Παραβλέπει τα ανυπέρβλητα εμπόδια
    που παρεμβάλλουν οι αντικειμενικοί
    κοινωνικοί παράγοντες.
    Ο σπόρος ενός δένδρου έχει δυνατότητες να αναπτυχθεί σε ένα γιγάντιο δένδρο.
    Εάν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες στο έδαφος και το κλίμα,
    θα παραμείνει ένα φυτό νάνος.
    Καλημέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φίλε Ζήση,

    το ότι κάπου συμφωνείς και κάπου διαφωνείς δείχνει όρεξη για σκέψη.

    Καταρχήν για το Σώμα, ο Νίτσε χρησιμοποιεί και μια ακόμη λέξη τον Εαυτό.
    Συμφωνώ με την "διαφωνία" σου αλλά ως ένα σημείο. Δεν θεωρώ τα εμπόδια ανυπέρβλητα. Απλώς τα θεωρώ ακόμα πιο δύσκολα τη σημερινή εποχή.
    Ένας είναι ο προορισμός του ανθρώπου: να δημιουργήσει. Να ξεπεράσει τον εαυτό του, να ανθίσει, να γίνει θεός ο ίδιος. Και έχουμε όλοι αυτή τη δυνατότητα. Δεν έχουν πολύ μεγάλη σημασία οι συνθήκες. Τον Εαυτό σου μπορεί να τον βρεις στα πιο παράξενα μέρη...
    Και για να χρησιμοποιήσω το παράδειγμα του δέντρου που φέρνεις, ο Γκοντί (Gaudi) έλεγε ότι ο άνθρωπος είναι ένα δέντρο από την ανάποδη. (Σκέψου το νευρικό σύστημα του ανθρώπου σαν το ανάποδο του δέντρου). Εκεί κρύβεται ένα απσοσμέτρητο βάθος το οποίο κανείς μας δεν κάνει ποτέ τον κόπο να κοιτάξει. Γιατί είμαστε απασχολημένοι μονίμως με τα έξω. Γιαυτό μένουμε και νάνοι...

    Η αυριανή ανάρτηση θέλω να πιστεύω ότι θα ξεκαθαρίσει πολλά πράγματα.

    Καλό σου απόγευμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έχεις δίκαιο.
    Το πιό σωστό ίσως θα ήταν:
    Αγώνας για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν στον άνθρωπο να αναπτύξει τις τεράστιες
    δυνατότητεςπου κρύβει μέσα της
    η ανθρώπινη φύση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φίλε Ζήση, αυτός ο αγώνας που περιγράφεις είναι ο εξωτερικός αγώνας. Ένας κοινωνικός αγώνας που εδώ που έχουμε φτάσει είναι μονόδρομος.

    Υπάρχει όμως και ο εσωτερικός αγώνας εναντίον του πραγματικού εχθρού που είναι ο εαυτός μας. Και κάτι μου λέει ότι αν όλοι τον κάνανε ίσως δεν μας χρειαζόταν καθόλου ο εξωτερικός. Αλλά φευ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Είτε είσαι δέντρο κανονικό είτε είσαι δέντρο ανάποδο πρέπει να κλαδεύεις συχνά τα κλαδιά σου. Ετσι παύεις να είσαι νάνος αλλά επίσης αφήνεις ήλιο για να μην μείνουν νάνοι και οι δίπλα σου.
    Bora

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Σοφές οι "δενδροκομικές" συμβουλές σου Bora. Και λήφθησαν υπόψιν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Όταν σχολιάζουμε ποιητές δεν είναι εύκολο να πούμε τι ακριβώς μπορεί να εννοούν ή να υπονοούν. Και προπάντων, όταν χρησιμοποιούν-όπως Ο Νίτσε-σιβυλλική γλώσσα.
    Έχω την εντύπωση ότι ο Νίτσε δεν αποφάσκει (=αντιμετωπίζει αρνητικά) τον «εαυτό μας». Αρνητικά αντιμετωπίζει τους καταφρονητές του σώματος, εννοώντας, κατά πάσα πιθανότητα, τους χριστιανούς. Γιατί, όπως φαίνεται, θεωρεί το σώμα θεμέλιο του εαυτού μας.
    Το ξεπέρασμα του εαυτού μας είναι κατηγορική προσταγή του ίδιου του εαυτού μας. Ο οποίος, σύμφωνα με το Νίτσε, θέλει ολοένα και περισσότερη δύναμη. Που, όταν εμείς την αρνούμαστε, διαστρέφουμε τη φύση του εαυτού μας και τον οδηγούμε σε μαρασμό, με όλες τις ενδεχόμενες συνεπαγωγές.
    Ο Νίτσε αγαπούσε ιδιαίτερα του προσωκρατικούς. Και προπάντων τον Ηράκλειτο, που ήταν, όπως κι ο ίδιος, «σκοτεινός». Και λέγεται πως, όταν κάποτε ρώτησαν τον Ηράκλειτο, γιατί έκαμε κάτι έξω απ’ τα συνηθισμένα, τους αποκρίθηκε: «ρώτησα τον εαυτό μου»….

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Φίλε παπά-Ηλία,

    ως συνήθως συμφωνώ στο σχόλιο σου. Μια μικρή ένσταση μόνο. Δεν νομίζω ότι απευθύνεται στους χριστιανούς. Αρχικά όταν πρωτοδιάβασα το κείμενο νόμιζα (ή πιο σωστά φαντάστηκα) ότι απευθυνόταν στους ασκητές. Τώρα μετά από πολλές αναγνώσεις και συζητήσεις βλέπω ότι απευθύνεται σ'αυτούς που βάζουν τη λογική ή/και τις αισθήσεις πάνω απ'όλα και ζουν τη ζωή τους νομίζοντας ότι μόνο αυτές μπορούν να συλλάβουν την πραγματικότητα. Αυτοί νομίζω ότι είναι οι περιφρονητές του "σώματος"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή