Απουσία

Writen by Iptamenos Ollandos 11:24 π.μ. - 0 Comments

Είναι ίσως λίγο προσβλητικό να παρομοιάζεις τον άνθρωπο με τον διάκοσμο ενός τοίχου. Προσβλητικό για το διάκοσμο εννοώ. Μου φαίνεται ως εκ τούτου ταιριαστό, ν’ αφήσω εκ των προτέρων την παρομοίωση με τις συγνώμες μου για όλα τα χειμερινά τοπία, τα πορσελάνινα πιάτα, τις ταπετσαρίες και τα παιδιά των τσιγγάνων όλου του κόσμου.

Είναι γνωστό ότι συνειδητοποιούμε τον διάκοσμο ενός τοίχου μόνο όταν αυτός κρεμαστεί ή αλλαχτεί. Το αντικείμενο μπορεί να βρίσκεται δεκάδες χρόνια ακριβώς πάνω από το κεφάλι σου χωρίς να καταλάβεις τι πραγματικά κρεμιόταν εκεί. Μα μόλις εξαφανιστεί για να καθαριστεί ή πέσει θύμα της μανίας ανακατάταξης ενός συγκατοίκου βιώνεις στο σημείο όπου θρονιάζονταν τόσο παραμελημένη η διακόσμηση ένα ανησυχητικό κενό. Αν και κρέμονταν ήδη εκεί εικοσιπέντε χρόνια χωρίς ούτε για μια στιγμή να του δώσεις την προσοχή σου – εξαιρουμένης της πλήξης –, σ’ αυτό το ένα δευτερόλεπτο που δεν το βλέπεις να κρέμεται στο οικείο σημείο σ’ έχουν πλημμυρίσει όλα τα συναισθήματα στοργής, έλλειψης και λύπης που υπάρχουν. Σπάνια είδες πολυτιμότερο πράγμα. Κάθε γραμμή, κάθε χρώμα, κάθε ανωμαλία του αποδεικνύεται ότι βρίσκεται χαραγμένη στη μνήμη σου. Δεν έχεις νιώσει ποτέ την απουσία του όπως αυτή τη στιγμή. Θα μπορούσες έτσι εύκολα να το αντιγράψεις. Δεν υπήρχε όταν ακόμη υπήρχε, μα τώρα που δεν υπάρχει πια είναι πιο έντονο από ποτέ.

Όντως, για όσο περισσότερο ήταν κρεμασμένο, τόσο ακριβώς πιο ανυπόφορα σου λείπει. Το πιο κοινότυπο γίνεται, εν ριπή οφθαλμού, το πιο ξεχωριστό.

Το ίδιο ισχύει επίσης – η πραγματική σοφία βρίσκεται έτοιμη να την μαζέψεις παντού τριγύρω σου – και για ανθρώπους που ζούνε καιρό μαζί. Κάθε πρωί κάθεσαι ξανά στο τραπέζι για το πρωινό σου και δεν ξέρεις πια αν είσαι κατσουφιασμένος με τη σχέση σου ή μ’ ένα έπιπλο. Οι σκέψεις σου βολοδέρνουν από εδώ και από εκεί, προς όλους τους ανθρώπους που δεν είναι παρόντες, και αυτόν που βρίσκεται εκεί τον σκέφτεσαι μόλις και μετά βίας. Ή, αν τον σκέφτεσαι, τότε αυτό γίνεται με τον τρόπο που σκέφτεσαι τον καιρό έξω ή το τηγανητό αυγό στο πιάτο σου. Βρίσκεται εκεί και θα ξαναβρίσκεται αύριο. Από την κατσούφικη σιωπή σου γεννιέται η σκυθρωπότητά σου. Σιωπάς ήδη τόσα πολλά χρόνια μαζεμένα.

Αλλά, αλίμονο, όταν μετά από ένα μεγάλο διάστημα συμβίωσης ο άλλος ξαφνικά και αναπάντεχα πάει ταξίδι για κάποιες μέρες· ξυπνάς το πρωί, κάθεσαι μόνος στο τραπέζι για το πρωινό και παρατηρείς ότι συνεχίζεις να είσαι κατσούφης. Η καρέκλα του άλλου είναι άδεια, μα αρνείσαι να δεχτείς αυτή την κενότητα. Βιώνεις αυτό το κενό σαν κάψιμο. Ακούς τον εαυτό σου για πρώτη φορά να μιλά, με δυνατά σφυροκοπήματα, και βιώνεις επίσης την σκυθρωπότητα της σιωπής σου, μόλις τώρα δα, σε όλη της την έκταση. Δεν υπάρχει κανείς πια που να μετριάζει την παρουσία σου, να απορροφά τις χειρονομίες σου, να εξουδετερώνει, να ακυρώνει τις λέξεις σου. Οι σκέψεις σου δεν τρέχουν πια άπιστες απ’ τον έναν στον άλλο, βρίσκονται όλες μαζί κουβαριασμένες πάνω σ’ αυτό το ένα, άδειο κάθισμα.

Ποτέ δεν ήταν η αγάπη σου τόσο μεγάλη. Ποτέ πριν δεν αντιλήφθηκες ότι θα μπορούσε κάτι δεδομένο να σου λείψει τόσο. Όλοι οι αποκρουστικοί τρόποι του άλλου γίνονται ξαφνικά αγαπημένες, επιθυμητές αρετές. Μόνος σου ζεις εντονότερα με τους δυο σας.

Θαυμαστοί έρωτες της μιας μέρας από τα παλιά φαίνονται τώρα, χωρίς προσπάθεια, μουντοί και τόσο ασήμαντοι που προκαλούν οίκτο. Είναι αυτός που ήδη τόσα χρόνια – μια αιωνιότητα – είναι δίπλα σου, για τον οποίο αναπάντεχα νιώθεις τον έρωτα της πρώτης μέρας, πυρετώδη και απεριόριστο. Εισέρχεσαι, μέσα στη μοναξιά σου, σ’ ένα άδειο δωμάτιο και φαντάζεσαι ότι μόλις είδες τον ώμο, την πλάτη της αγαπημένης σου, να εξαφανίζεται πίσω από μια γωνιά.

Πόσο θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση του έρωτα λόγω της απουσίας, σκέφτεσαι με τρόμο, όταν πεθάνει η αγαπημένη σου; Δεν θα γίνεται χειρότερο με τα χρόνια, ολοένα και χειρότερο; Δεν θα είσαι, δεκαπέντε χρόνια μετά απ’ αυτή την απαίσια στιγμή, γνωστός ως ο φαλακρός τρελός ο οποίος, γκρινιάζοντας φωναχτά και σερβίροντας δύο φλυτζάνια τσαγιού κάθε πρωί, προσποιείται ότι ζει μαζί με κάποιον άλλο;

Μετάφραση από τα Ολλανδικά: Τρύφων Λιώτας
Λίγα λόγια για το βιβλίο και τον συγγραφέα μπορείτε να διαβάσετε εδώ.